انیمه Your Name

می‌توان این انیمه را با توجه به استقبالی که از آن شد، بهترین اثر ماکوتو شینکای معرفی کرد. کارگردانی که به ساختن انیمه‌های عاشقانه و ماجراجویانه معروف است. همچنین منتقدین به او لقب «میازاکی جدید» را داده‌اند. اسم تو یکی از کارهای بلند ماکوتو شینکای در ژانر عاشقانه و ماجراجویی است.

موسوبی؛ وحدت در عین کثرت

کارگردان و نویسنده این اثر ماکوتو شینکای در حین طرح مسائل عاشقانه و روز نوجوانان (که تقریباً در اکثر انیمه‌های او مشاهده می‌شود) به مفاهیم مذهبی شینتو هم می‌پردازد که احتمال زیاد از اعتقادات نویسنده و کارگردان خبر می‌دهد؛ یا شاید هم صرفاً این مفاهیم را دوست داشته و به عنوان بهانه‌ای برای نوشتن داستان آن را در نظر گرفته باشد که البته این احتمال بعید است.

سکانسی که میتسوها، یوتسوها و مادربزرگ در راه‌رفتن به معبد هستند، مادربزرگ مفاهیمی از کلمه موسوبی را برای دو خواهر شرح می‌دهد. جریان زمان، ارتباط بین انسان‌ها و تمامی خلقت، خوردنی‌هایی که با روح انسان ترکیب می‌شوند، بافتن نخ‌ها، وصل کردن آنها به یکدیگر، جداشدن و اتصال دوباره آنها به هم، همه اینها می‌تواند معنی موسوبی به حساب بیایند که از ارتباط تمامی خلقت با یکدیگر صحبت می‌کند. به نوعی می‌توان آن را به مفهوم اسلامی وحدت یعنی وحدتی که موجودات در عین کثرت باهم دارند ربط داد.

وحدت در عین کثرت

وحدتی که در عین کثرت در اسلام از آن یاد می‌کنیم در مذهب شینتو به اسم یکی از خدایان آن به نام موسوبی تعلق دارد و نه صرفاً به خود موسوبی، زیرا در انیمه هم بیان می‌شود که این کلمه به غیر از آنکه اسم یکی از خدایان شینتو باشد معانی دیگری هم دارد. بررسی این مفاهیم در انیمه به صورت کاملاً مستقیم و بی واسطه حرکت زیاد رایجی نیست و کم پیش می‌آید که کارگردانان به این مسائل اهمیتی بدهند. البته اگر این مسائل برای تماشاگران امروزی اهمیتی داشته باشد.

غیر از طرح مفاهیم مذهبی، ماکوتو شینکای به طرح مسائل روز نوجوانان می‌پردازند. شخصیت‌های اصلی (نوجوانان) در انیمه‌های ماکوتو شینکای، علاوه بر درس خواندن، شاغل نیز هستند و برای خود علایقی دارند و شاید هدف از طرح این مسائل پیامی به نوجوانان باشد که به دنبال علاقه و استعداد خود بروند. بعضی از شخصیت‌ها مثلاً شخصیت‌های انیمه (دختر آب و هوا) از خانه به دلیل مسائل نوجوانان و درگیری رایجی که نوجوانان با خانواده دارند از خانه فرار می‌کنند.

تاکی در اسم تو با پدرش زندگی می‌کند که رابطه خوبی با او ندارد؛ و در کل در انیمه‌های ماکوتو شینکای شخصیت‌ها از خانواده دور هستند. حالا یا قشر هدف نوجوانان درگیر خانواده هستند و یا شاید هم پیامی به نوجوانانی باشد که از خانواده دور هستند. امیدی باشد برای ادامه به زندگی…

طرح کلی یک کارگردان

داستان‌هایی که ماکوتو شینکای می‌نویسد همه باهم شباهت خاصی دارند. شخصیت‌ها اول با یکدیگر آشنا می‌شوند، سپس مدتی را باهم می‌گذرانند و بلافاصله بعد از اینکه عشق خود را به یکدیگر ابراز می‌کنند، به‌خاطر اتفاقاتی که در داستان می‌افتد از همدیگر دور می‌شوند. شخصیت اصلی داستان در صدد جستجوی عشق گمشده خود برمی‌آید و در این راه با اتفاقاتی دست و پنجه نرم می‌کند.

دورنمای کلی انیمه‌های ماکوتو شینکای عاشقانه است. تفاوتی که انیمه‌های او با هم دارند در نحوه تمام شدن آن‌هاست. مثلاً ما در انیمه “۵ سانتی‌متر بر ثانیه” یکی دیگر از ساخته‌های ماکوتو شینکای با پایان تلخی روبه‌رو هستیم، دو شخصیت اصلی به یکدیگر نمی‌رسند. البته که ماکوتو شینکای هدفی از طرح این مسائل دارد.

پایان‌هایی متفاوت

مثلاً در انیمه‌های “باغ کلمات” “دختر آب و هوا” و “اسم تو” می‌بینیم که با پایان‌های متفاوتی روبه‌رو هستیم، اما همه در یک چیز شباهت خاصی دارند. در باغ کلمات بعد از ابراز عشق و علاقه دو شخصیت از یکدیگر جدا می‌شوند و به زندگی خود ادامه می‌دهند. در دختر آب و هوا دو شخصیت بعد از عاشق شدن، دور شدن و پیداکردن یکدیگر، به مدت طولانی از همدیگر دور می‌شوند و در آخر داستان به هم می‌رسند. بعد از اینکه داستان اسم تو به خیر و خوشی تمام می‌شود، مشاهده می‌کنیم که تاکی و میتسوها به مدت ۵ سال از هم دور می‌شوند، تقریباً همدیگر را فراموش می‌کنند و در آخر داستان یکدیگر را پیدا می‌کنند.

می‌توان گفت هدف ماکوتو شینکای از طرح این مسائل عشق و عاشقی که به طور خاصی در سن نوجوانان و جوانان نمایش داده می‌شود بیان این مسئله است که عشق در دوران نوجوانی و جوانی برای انسان کمی زودتر از موعد مقرر است و اکثر موارد این نوع عشق و عاشقی یا پایان خوشی ندارند و یا باید تا رسیدن به سن و شرایط مناسب صبر کرد تا به عشق خود رسید و عشق‌های دوران نوجوانی تقریباً آسیب‌زا هستند.

میتسوها و تاکی؛ دو روی یک سکه

فیلم از آنجایی که ژانر عاشقانه و ماجراجویی دارد، شخصیت‌ها را به دو گروه تقسیم می‌کند. شخصیت “میتسوها میامیزو” دختری آرام و صبور، از وضعیت زندگی خود در شهری کوچک که همانند روستا می‌ماند، خسته شده است و کاسه صبرش لبریز شده. او همراه با مادربزرگ و خواهر کوچک‌تر خود زندگی می‌کند و زندگی سختی را می‌گذراند. می‌شود گفت از این سختی و یکنواختی زندگی روستا و امکانات کم آن خسته شده است.

طرف دیگر ماجرا ما با شخصیت “تاکی تاچیبانا” که پسری خوش‌تیپ در توکیو هست طرف هستیم. تاکی شخصیت خشن و مقداری عصبی دارد و خجالتی و کنجکاو هم هست. این را می‌توان در فیلم از زخم صورتش که برای اولین بار تناسخ اتفاق افتاد فهمید؛ یا وقتی دوستانش شوخی می‌کنند و زود جوش می‌آورد. حتی در داستان شخصیت اکودرا هم به ضعیف بودن و زود عصبانی شدن تاکی اشاره می‌کند.

سفری برای پیدا کردن عشق

وقتی که ارتباط میان تاکی و میتسوها با وجود تمام این ضعف‌ها قطع می‌شود، تاکی نهایت سعی و تلاش خود را برای پیداکردن میتسوها می‌کند؛ از طراحی کردن تصاویری که از رؤیاها به یاد دارد تا سفر رفتن برای پیداکردن میتسوها یا شاغل بودن او در رستوران، همه و همه از سخت کوشی و تلاش او خبر می‌دهند. اما این همه ماجرا نیست؛ هر دو شخصیت اصلی انیمه دوستانی دارند که همراهی‌شان می‌کنند.

تاکی وقتی عازم سفر برای پیداکردن میتسوها بود با همراهی و استقبال دوستانش شامل اکودرا و تسوکاسا مواجه می‌شود. حتی دیالوگی که در آن تسوکاسا می‌گوید: «تازگیا رفتارت عجیب شده! باید حواسمون بهت باشه» از مقدار اهمیتی که دوستی برای آنها دارد خبر می‌دهد. یا در مورد میتسوها وقتی که می‌خواست روستا را تخلیه کند فقط و فقط با همراهی دوستان خود توانست به این موفقیت دست پیدا کند. دوستان باوفایی که نیمه راه نیستند و شخصیت را تا جایی که امکانش باشد همراهی می‌کند.

گرافیک، موسیقی؛ شاهکار

انیمه “اسم تو” از گرافیک و موسیقی فوق‌العاده جذابی بهره می‌برد که تماشاگر را از همان ابتدای فیلم مجاب به ادامۀ تماشای خود می‌کند. پردازش بسیار دقیق جزئیات در تمامی صحنه‌های انیمه و رنگ آمیزی زیبایی که در طراحی آن استفاده شده، جذابیت انیمه را دو چندان می‌کند. در یک کلام “اسم تو” از میزانسن فوق‌العاده جذابی برخوردار است.

برای مثال در منزل و اتاقی که تاکی در آن زندگی می‌کند، در جزئیات اشیائی که در داخل آن به تصویر کشیده شده‌اند، فوق‌العاده حساسیت به خرج داده شده است. در به تصویر کشیدن طبیعت شهر کوچک و روستا مانند ایتوموری که با استفاده از میزانسن فوق‌العاده‌ای که انیمه دارد، تماشاگر، خود را برای لحظاتی در آب و هوا و سبک زندگی روستایی احساس می‌کند.

جزئیات خیره‌کننده

نمونۀ دیگر در سکانسی که تاکی در رستوران کار می‌کند و لحظه گلدوزی او برای شخصیت اوکودرا، اشیاء اتاقی که تاکی و اکودرا در آن لحظه در آن قرار دارند و یا صحنه‌های مربوط به رستوران از جزئیات خیره‌کننده‌ای برخوردار هستند. در کل این انیمه را می‌توان یکی از بهترین انیمه ها در زمینه طراحی جزئیات بیان کرد که با این ویژگی خود بیشتر حس واقعیت را به مخاطب القا می‌کند.

استفاده از موسیقی گوش‌نوازی که در تک تک دقایق فیلم تماشاگر را در احساسات خود غرق می‌کند و تماشاگر با احساسات درونی خود انیمه را همراهی می‌کند، یکی دیگر از عوامل جذابیت اثر است. موسیقی که علاوه بر زیبایی به فهمیدن احساسات هر لحظه از فیلم به تماشاگر کمک شایانی می‌کند و به زبان خود می‌گوید که کدام لحظات فیلم طنز و کدام لحظات فیلم استرس‌زا و ناراحت‌کننده است. تماشاگر با گرافیک و موسیقی منحصر به فرد این انیمه غرق در داستان آن می‌شود و در طول مدت انیمه خود را در دنیای دیگری احساس می‌کند و لذت می‌برد.