انیمه Summer Wars

انیمه Summer Wars یکی دیگر از آثار هوسودا است که دقیقا نقش خانواده در آن پررنگ و مشهود است. همین علاقه مامورو هوسودا برای پرداختن به مفاهیمی مثل خانواده، طی کردن مراحل رشد در کودکی و نوجوانی و اهمیت واضح به روابط جمعی و انسانی دلایلی است که او را «family man» صنعت انیمیشن لقب بدهند.

دنیایی که هوسودا در انیمه Summer Wars توصیف کرده است با توجه به سال ساخت آن مفاهیم نوینی دارد و نگاهش به تکنولوژی را هم می‌توان نگاهی متفاوت برای آن وقت‌ها دانست. با تمام این‌ها انیمه Summer Wars نسبت به باقی آثار مستقل مامورو هوسودا کمترین توجه را گرفته است که در قسمت نقد اثر می‌توان دلایل آن را فهمید.

اگرچه انیمه Summer Wars به قدرت فیلم قبلی هوسودا، انیمه The Girl Who Leapt Through Time نبود ولی عده‌ای از منتقدان انیمه جنگ‌های تابستانی را درب ورود هوسودا به دنیای کارگردان‌های مهم انیمیشن می‌دانند.

انیمیشنی جلوتر از زمانه خود

مفاهیمی که در فیلم به آن پرداخته شده همان‌طور که پیش‌تر هم عنوان شد برای زمان ساخت فیلم که ورود اینترنت به زندگی مردم همه‌گیر شده بود بسیار جالب هستند. هرج و مرج دنیای الکترونیک و راه‌حلی که ریشه در دنیای سنتی دارد. درواقع انگار هوسودا قصد دارد یک معضل امروزی را با راهکاری برخاسته از دل سنت و خانواده حل کند. از سویی این فیلم می‌تواند مانند هشداری برای اعتماد روزافزون بشر به فناوری عمل کند. دنیای به هم‌ ریخته‌ای که ارزش‌های خانوادگی آن را به تعادل برمی‌گرداند.

داستان فیلم با این که مانند یک هشدار عمل می‌کند اما هوسودا به خوبی توانسته مرز خود را حفظ بکند. اصلا اینطور به‌نظر نمی‌رسد که نویسنده قصد داشته فناوری را شر جهانی قلمداد کند اتفاقا برعکس آن را تسهیل کننده می‌داند و لزوم استفاده از ارزش‌های قدیمی در زندگی بشر امروز را خاطرنشان می‌شود. همین حفظ خطوط و بیش‌ از حد سیاه ترسیم نکردن دنیای oz نشان از هنر مامورو هوسودا در بیان مفاهیم به بهترین نحو دارد که این احتمالا در توان هر فیلم‌سازی نیست.

راه حلی ساده برای مشکلی مدرن

قصه‌گویی هوسودا در هر اثرش متفاوت است. او داستان‌های ساده‌ای را روایت می‌کند که اکثرا اِلمان‌های جادویی یا فانتزی دارند. نوع روایت او تکراری نمی‌شود و همچنان کیفیت خوبی دارد. با این که تمام آثارش دغدغه او را نشان می‌دهند آنقدری که می‌تواند لقب مشخصی مانند مرد خانواده دنیای انیمیشن را بگیرد اما ابدا موضوعات خسته‌کننده نیستند و داستان‌ها روایتی نو دارند.

ما در انیمه Summer Wars هم دقیقا همین شیوه را می‌بینیم. او با عجله‌ ولی به موقع سراغ ایده اصلی داستان می‌رود و صبر مخاطب را اصلا برای دانستن موضوع اصلی امتحان نمی‌کند. زمانی که هسته داستان مشخص می‌شود شما با تمام شخصیت‌های مهم هم آشنا شده‌اید و حال فقط باید به تماشای برخورد آن‌ها دربرابر چالش‌ها بنشینید.

فناوری بر علیه انسان

داستان انیمه Summer Wars می‌تواند حتی آشنا هم به‌نظر برسد مثل تمام داستان‌هایی که فناوری بر علیه انسان برمی‌خیزد و حال بشر باید به دنبال راهکار نجات خودش از دست مخلوقش باشد. یک داستان آخرالزمانی که زمین را می‌تواند نابود کند. در فیلم‌های این سبکی احتمالا همیشه یک یا دو قهرمان فداکار داریم. در انیمه Summer Wars قهرمان ما یک خانواده پرجمعیت هستند که هنوز به سنت و فرهنگ‌های قدیمی ژاپن پایبندی دارند.

وقتی در مجموع به داستان انیمه Summer Wars نگاه می‌کنید متوجه جاه‌طلبی هوسودا در انتخاب موضوع فیلم‌هایش می‌شوید. او تک بعدی نگاه نمی‌کند. این انیمه یک داستان آخرالزمانی صرف یا یک قصه خانوادگی خالی نیست بلکه ترکیب نوینی از چند موضوع متفاوت است که در کنار هم با تناسب خوبی ظاهر شده‌اند.

بهترین صحنه‌های انیمه Summer Wars قسمت‌هایی است که هیجان داستان بالا رفته، اکشن وارد ماجرا شده و همه به هم کمک می‌کنند تا ماشین عشق را شکست دهند. همین صحنه‌ها به این داستان ساده شور و تلاطم داده و باعث شده که مخاطب خسته نشود و تا انتها پای کار بماند. بهترین صحنه اکشن داستان دقیقا در اواخر انیمه است که هنر اصلی اثر را در جنگ نهایی 150 میلیون کاراکتر در کنار ناتسوکی و دربرابر ماشین عشق نشان می‌دهد.

کاراکترهایی در حد یک تیپ

انیمه Summer Wars شخصیت‌های زیادی دارد که مهم‌ترین آن‌ها کنجی، ناتسوکی، مادربزرگ و وابیسکه هستند. از بین این چهار نفر شاید فقط وابیسکه کمی از تعریف یک تیپ شخصیتی فراتر باشد. کنجی و ناتسوکی یا حتی مادربزرگ دقیقا در یک جمله توصیف می‌شوند و می‌توان حدس زد چه واکنش‌هایی در طول فیلم دارند.

بزرگ‌ترین ضعف انیمه Summer Wars همین نداشتن شخصیت‌پردازی قوی است. هیچ کدام از کاراکترها آنقدرها جذاب و گیرا نیستند و فقط یک سری رفتارهای معمول و متناسب با تیپ شخصیتی‌شان دارند. وابیسکه به خاطر دو وجهی بودن نقشش در انیمه به عنوان سازنده ماشین عشق و پسر نامشروع خانواده کمی متفاوت از دیگران است. با این حال زیاد به دلایل رفتارهایش و کارهایی که از او سر می‌زند هم پرداخته نمی‌شود.

شاید اگر از نقش‌های اضافی و صحنه‌هایی که زیاد در پیش‌برد داستان اثری ندارند کاسته می‌شد و به جای آن روی شخصیت‌پردازی کار می‌شد انیمه Summer Wars اثری فوق‌العاده در کارنامه مامورو هوسودا می‌شد.

یک انیمیشن شسته رفته و کلاسیک

تصاویری که در انیمه Summer Wars می‌بینیم حتی اگر در بخش‌هایی شلوغ باشد باز هم شسته رفته و کلاسیک است. در تمام انیمه به‌خصوص وقتی در دنیای oz هستیم با یک پالت رنگی کارتونی و شخصیت‌های تا حدی کودکانه روبرو هستیم. البته این ابدا بد نیست بلکه توانایی انیمه را در طراحی در دو بخش دنیای واقعی و کاراکترهای مجازی نشان می‌دهد.

انیمه توصیف دقیقی از جزئیات در صحنه‌های مختلف دارد چه زمانی که می‌خواهد فضای مجازی و الکترونیک را ترسیم کند و چه زمانی که مشغول تماشای مناظر شهری و دورهمی‌های خانوادگی می‌شویم. یکی از دلایلی که اثر در طراحی خوب عمل کرده موضوعات زیادی است که در داستان نقش دارند. از طراحی یک خانواده سنتی بگیر تا حضور ابرکامیپوترها، ماهواره‌ها، بمب اتم و هزاران هزار کاراکتر مجازی. همه این‌ها جزئیات ریز و درشتی دارند که بسیار خوب به تصویر کشیده شده‌اند.

انیمه Summer Wars شاید نه به اندازه دیگر فیلم‌های مامورو هوسودا ولی در جایگاه خودش داستانی هیجان‌انگیز و راهکاری متفاوت برای سرکردن در جهان امروز دارد که دیدن آن خالی از لطف نیست.