نوراگامی یک اثر اقتباسی از مانگایی به همین نام است. مانگای نوراگامی به طراحی و نویسندگی آداچیتوکا از سال 2011 در مجلۀ ماهانۀ کودانشا (Kodansha) منتشر شد. این مانگا در سال 2020 در 22 جلد جمعآوری شده است. انیمۀ نوراگامی، اثری اقتباس شده از این مانگا، در دو فصل و 29 قسمت در سال 2014 و 2015 پخش و منتشر شد.
اثر ساختۀ استودیو بونز (Bones) است. از دیگر انیمههای این استودیوی معروف میتوان به کیمیاگر تمام فلزی (Fullmetal Alchemist) آکادمی قهرمان من (My Hero Academia) سگهای ولگرد بانگو (Bungo Stray Dogs) توکیو هشت ریشتر (Tokyo Magnitude 8.0) و انفجار طوفان (Blast of Tempest) اشاره کرد. اسامی این انیمهها کم و بیش به گوش تمامی طرفداران انیمه خورده است.

وقتی خدایان ژاپنی بیکار میشوند
انیمۀ نوراگامی روایتگر ماجرای خدایان ژاپنی و سرگذشت آنهاست. در نوراگامی علاوه بر این که با خدایان داخل انیمه آشنا میشویم، داستان یکی از آنها را نیز به طور اختصاصی شاهد هستیم. یاتوگامی، نام خدایی است که حالا پس از هزاران سال، بیکار شده و به انجام خدمات اجتماعی برای مردم میپردازد. در ماجراهایی، یاتوگامی سلاح مخصوص خود را از دست میدهد و باید به دنبال سلاح جدیدی بگردد. همچنین در این هنگام با حضور شخصیتهایی به نامهای “بیشامون” و “رابو” داستان پیچیدهتری را دنبال خواهیم کرد.
ابتدا باید تحلیلی بر خدایان داخل انیمه داشت تا آنها را بهتر بشناسیم. در انیمۀ نوراگامی، تعریف خدا با تعریفی که در ادیان ابراهیمی وجود دارد، تفاوت فاحشی دارد. این خدایان حتی با تعریف خدا در فرهنگ و آیین شینتو، خدایان اسکاندیناوی و یونانی نیز تفاوت دارند. در کل با چیزی متفاوت از تعاریفی که در واقعیت با آنها آشنا هستیم، سروکار داریم. میتوان گفت خدایان در نوراگامی، اقتباسی جزئی و ناقص از خدایان ژاپن میباشند. در نوراگامی، خدا به کسی گفته میشود که بتواند آرزوی مردم یا انسانهای عادی را برطرف کند.
جهان پس از مرگ ژاپنی
ما در انیمه با دو مفهوم “هیگان” و “شیگان” روبهرو هستیم. هیگان به معنی جهان بعد از مرگ است و شیگان نیز به معنای جهانی که در آن زندگی میکنیم. مفاهیم دیگری هم وجود دارد که به آنها اشاره میکنیم. “آیاکاشیها” تجسمی از احساسات مردم هستند. آنها موجوداتی ترسناکاند و ممکن است به هر شکل و شمایلی به وجود بیایند. هرچقدر احساسات مردم بدتر باشد، آیاکاشیها هم قویتر و ترسناکتر خواهند شد.
“شینکی” نیز یک آیاکاشی است. شینکی به معنی ابزار الهی و سلاحی برای خدایان داخل انیمه است. شینکیها در ابتدا ارواح سرگردانی در هیگان بودند که توسط خدایان انتخاب شده و به مالکیت آنها در میآیند. شخصیت “هیوری” نیز وقتی روح از بدنش جدا میشد به یک آیاکاشی تبدیل میشد و میتوانست با موجوداتی که در هیگان هستند ارتباط برقرار کند. خدایان این انیمه و شینکیها نیز همانند هیوری با هر دو دنیا ارتباط داشتند و مردم بسیار کمی میتوانستند آنها را ببیند و به خاطر بسپارند.
اگر از تمام این مفاهیم که بگذریم، به خود انیمه خواهیم رسید. ما شاهد خدایانی هستیم که در بدن انسانی تجسم پیدا کردهاند. خدایانی که محدودیتهایی مثل محدودیتهای انسانی دارند و سخت میشود آنها خدا خطاب کرد. در نوراگامی خدا به کسانی گفته میشود که آرزوی مردم را برطرف کنند.
مرگ و زندگی
ما شاهد شخصیت یاتو و رابو خواهیم بود که در گذشته خدایان مرگ و ویرانی بودند. رابو زمانی خدمتکار یاتو بود و او هم به دلیل برآورده کردن آرزوی مردم که جنگ و ویرانی بود، از انسان تبدیل به خدا شد. البته خدایانی که ما در انیمه با آنها طرف هستیم، صرفاً عمر جاودان و قدرت زیادی دارند و ممکن است توسط عوامل خارجی کشته شوند. ما شاهد ماجرای بین این خدایان هستیم.
علاوه بر آن که داستان جذابی را میان جنگ و دعوای این خدایان شاهد هستیم، با مفهوم تغییر هویت نیز برخورد میکنیم. یاتوگامی کسی بود که در گذشته و در جنگ، هزاران انسان کشته بود. او حتی یک شینکی را هم کشته بود ولی حالا بعد از مدتها که جنگ و ویرانی به پایان رسیده، او هم به دنبال آرامش است. او از خدای قدرتمند و خشن و ترسناک به کسی تبدیل شده که به مردم در ازای پنج ینِ نه چندان با ارزش، خدمات اجتماعی مفیدی انجام میدهد. از گمشدن حیوانات خانگی تا تعمیرات اساسی در منزل برای مردم، یاتو همه را انجام میدهد.
جبران گذشته
جنگ نهایی میان یاتو و رابو سر همین موضوع است. در آخر هم به این نتیجه خواهیم رسید که هرچقدر هم در گذشته بد بوده باشیم، باز هم راه تغییر باز است و میتوانیم از دیروز خود، فرد بهتری باشیم. این را میتوان بهترین نتیجهگیری از این انیمه دانست.
یکی دیگر از محتوای به کار رفته در انیمه، قبول کردن موقعیت و شرایط منحصر به فرد هر شخص است. یوکینه را میتوان عامل بیان این محتوا دانست. کسی که قبول نمیکرد مرده است و میخواست مثل انسانها زندگی کند. در آخر پس از آن که سختیهای زیادی را بر خود و یاتو تحمیل کرد توانست شرایط خود را درک کند.
انیمۀ نوراگامی در کل بیشتر از این که محتوای خاصی داشته باشد، یک داستان را بازگو میکند. یک داستان اکشن و ماجراجویی در قالب خدایان به زیبایی و جذابیت هرچه تمام در این انیمه روایت میشود.

نزول مفهوم خدا
نوراگامی، داستان یک خدای کوچک و ولگرد را روایت میکند. البته این خدای کوچک و ولگرد زمانی ترسناکترین و قویترین خدای جنگ و ویرانی بوده است. یاتو حالا پس از هزاران سال تغییرات زیادی داشته و هویت ترسناک و خشن خود را کنار گذاشته است. او به خدایی تبدیل شده که به مردم کمکها و خدمات اجتماعی شایانی میرساند.
ما در ابتدای داستان وضع نه چندان خوب یاتوگامی را شاهد هستیم. او مجبور است برای رسیدن به هدف خود، تبلیغات گستردهای راه بیندازد؛ بنابراین تقریباً در تمامی مکانهای عمومی اعم از دیوارهای داخل پارک، دستشوییهای عمومی و دستشوییهای مدارس، شمارۀ یاتو پیدا میشود. شما هر مشکلی که داشته باشید، میتوانید با زنگ زدن به او و کمکگرفتن از یاتو مشکل خود را حل کنید. او میتواند آرزوهای شما را برآورده کند.
یاتو در بین همین ماجراها، شینکی خود را از دست میدهد و مدتی را بدون سلاح میگذرانند که البته برایش گران تمام میشود. شبی که در حال مبارزه با آیاکاشیها بود، ناگهان چشمش به روحی پاک و سرگردان میافتد و او را به مالکیت خود در میآورد. او یوکینه را به عنوان شینکی خود انتخاب میکند و بخش مهمی از داستان نیز، به درک یوکینه از زندگی بعد از مرگ و اتفاقاتی که او و یاتو باهم رقم میزنند بستگی دارد.
یاتو و یوکینه
یوکینه از این که دیگر نمیتواند همانند انسانها زندگی کند، ناراحت است. این ناراحتیها و حالات بد روحی و روانی یوکینه تا جایی پیش میروند که به جسم یاتو نیز صدمه میزنند. بعد از این اتفاق، ما با شخصیت رابو و نورا طرف هستیم.
رابو دوست قدیمی یاتو، و یک خدای جنگ و ویرانی است. او از این که یاتو از حالت قبلی و خشن خود دست کشیده و زندگی آرامی را انتخاب کرده، ناراحت است. او با یاتو مبارزه سختی را در پیش میگیرد و باعث ایجاد محتوای اصلی انیمه به مخاطب میشود. هرچقدر هم که انسان گذشتۀ بدی داشته باشد، میتواند تغییر کند و زندگی خوب و آرامی را برای خود و دیگران رقم بزند.
در نگاه کلی نمیتوان بین داستان و محتوای این انیمه مرزی قائل شد. محتوا و داستان چنان در هم تنیده شدهاند که تشخیص آنها از یکدیگر دشوار است. با این حال، انیمه به خوبی توانسته با استفاده از یک داستان جذاب و مهیج، محتواهای خوبی نظیر کنار آمدن با وضعیت زندگی و تغییر هویت و پشت سر گذاشتن گذشته را روایت کند.

یاتو خدای سرگردان
نوراگامی از آن دسته انیمههایی است که شخصیتهای زیادی را در خود جای داده است. در این نقد ما به سه شخصیت اصلی داستان میپردازیم. در کنار این سه شخصیت اصلی نیز، شخصیتهای جالبی برای مخاطب وجود دارند که داستان را به جلو پیش میبرند.
“یاتوگامی” نام خدای کوچکی در ژاپن است که به تازگی تبدیل به ولگرد شده است. اطرافیان او را به اختصار “یاتو” صدا میکنند. او پس از تغییراتی که در هویت خود داشته است، به دنبال جمعآوری طرفدار و عبادتکننده است. یاتو آرزو دارد بیشترین پرستش کننده و بزرگترین و بهترین زیارتگاه را داشته باشد.
او به ازای هر کمک و خدماتی که برای مردم انجام میدهد پنج ین دریافت میکند و به دنبال برآورده شدن آرزوی خود است. او از خدای جنگ و ویرانی، یک خدای ترسناک و فوقالعاده قوی به یک خدای مهربان تبدیل شده که در ازای مقدار پولی نه چندان با ارزش خدمات ارزندهای برای انسانها انجام میدهد.
روحی که شمشیر شد
“یوکینه” در واقع سلاح و شینکی یاتو است. در زمانی که یاتو در موقعیت بدی بین آیاکاشیها قرار داشت، اتفاقی یوکینه را به عنوان یک روح سرگردان میبیند. یاتو قدرت او را متوجه میشود و او را به عنوان شینکی خود انتخاب میکند. یوکینه از ابتدای داستان تا زمانی که به بدترین وضعیت خود میرسد، موجودی مغرور و خودخواه بود. او درک نکرده بود که دیگر نمیتواند مثل انسانها زندگی و حیات داشته باشد و همین باعث شده بود که وضعیت روحی و روانیاش به هم بریزد.
او بعد از اتفاقاتی که میافتد اصلاح شده و از آن به بعد به یک شینکی خوب و مطیع برای یاتو تبدیل میشود. بعد از آن اتفاقات، یوکینه دیگر قدر یاتو و هیوری را میدانست و زندگی آرامی را شروع کرده بود.
سه دوست
“ایکی هیوری” دختری دبیرستانی و عاشق مبارزات رزمی است. هیوری در هنگام ماجراجویی یاتو، او را میبیند و برای نجات جان یاتو، خود را به جلوی اتوبوس میاندازد. از آن به بعد هیوری قابلیت دورگه بودن را پیدا میکند. یعنی میتوانست هم به عنوان انسان در شیگان حضور داشته باشد و هم به عنوان آیاکاشی در هیگان به فعالیت بپردازد. او را میتوان عامل محبتی بین نزدیکان یاتو دانست. یاتو، یوکینه و هیوری همدیگر را عاشقانه دوست میدارند.
همچنان که در بالا اشاره کردیم، علاوه بر این سه شخصیت، شخصیتهای دیگر نیز در انیمه حضور دارند که داستان را پیچیده میکنند. تنوع بالا شخصیتها و نوع اخلاق و رفتار آنها یکی از عوامل جذاب این انیمه است. فصل دوم این اثر، حول محور شخصیت بیشامون و جنگ او با یاتو و شخصیتهای جدید دیگر مانور میدهد.

دنیای ماورالطبیعه ژاپنیها
نوراگامی همانند داستان جذابی که برای مخاطب روایت میکند، از لحاظ فنی نیز به همان مقدار جذابیت دارد. تقریباً میتوان از میزانسن نوراگامی تا رنگآمیزی و طراحی محیط آن را یک اثر خیرهکننده نامید. علاوه بر طراحی نیز، موسیقی و صداگذاری آن نیز بسیار حرفهای عمل شده بود.
داستان نوراگامی و شرایط موجوداتی به نام آیاکاشی، دست طراحان این انیمه را باز گذاشته بود تا شاهکاری دیگر در طراحی از خود به جای بگذارند. آیاکاشیها میتوانستند به هر شکلی موجود باشند یا اصلاً شکل و شمایل خاصی هم نداشته باشند، درست مثل ارواح و بدن برزخی انسان، اما آیاکاشیها ارواح نیستند بلکه تجلی و تجسمی از احساسات ناخوشایند انسانها هستند. زمانی که آیاکاشیها نابود میشوند، نور روشن و خیرهکنندهای از خود تولید میکنند. این نور به انفجارِ ستارگانِ در حال مرگ شباهت خاصی دارد، علاوه بر آن، حس خوبی را نیز منتقل میکند.
طراحی چهرۀ شخصیتها و همچنین تبدیل سریع آنها از طراحی پر جزئیات به طراحی کم جزئیات اما بامزه باعث به وجود آمدن طنز خاصی در انیمه شده است. برای مثال زمانی که با یاتو مخالفت میشد یا ضایع میگشت آن طراحی را مشاهده میکنیم. مثل این میماند که یاتو سکته کند اما این طراحی از تعجب یاتو و برای طنز است.
طراحی محیطها از پیادهروی خیابانها و کوچه پس کوچهها گرفته تا طراحی وسیع و گستردۀ محیطهای باز یکی از نقاط قوت این انیمه است. همچنین طراحی شینکیها نیز قابل توجه بود. شینکیها در عین گستردگی که داشتند با تنوع بالایی همراه بودند.
موسیقی انیمه نوراگامی را به جرئت میتوان یکی از عمیقترین و خاصترین موسیقیهای انیمه دانست. از حالات آرام گرفته تا زمان مبارزات موسیقی سنگینی پخش میشد که مخاطب را غرق در فضای انیمه میکرد. تلفیقی از موسیقی سنتی و مدرن ژاپن. موسیقی نوراگامی نیز یکی از قویترین نقاط قوت انیمه است که میتوان حساب زیادی روی آن باز کرد.
ما در نگاه کلی، با انیمهای طرف هستیم که با موسیقی و گرافیک خود توانسته داستان و محتوای خود را عمیق جلوه دهد و در این کار نیز بسیار موفق بوده است. نوراگامی را میتوان یکی از انیمههای عمیق و معروف جهان با تماشاگران میلیونی دانست.
سلام 🙂 حس می کنم میتونین خلاصه تر نقد بنویسید… بعضی وقتا بدون دلیل طولانی میشن..