انسان از همان نخستین روزهای پیدایش تلاش کرد تا در ارتباط با دیگر همنوعان خود بتواند از یک معیار و ابزار یکسان و مشخص برای گفتگو و بازگو کردن اتفاقهایی که در طول شبانهروز برایش رخ میداد، استفاده کند. قصههایی از شکار و تجربههای شناختی تازه. برای همین جایی جذابتر از دیوار غارهایی که در آن شب را به روز میرساند پیدا نکرد و دیوار غارها نمایشگاهی شد از تصویرگری و نقاشیهایی که با دستان خود میکشید تا بتواند با دیگر انسانها ارتباط برقرار کند.
بدین ترتیب شاید بتوان گفت اولین هنری که انسان با آن روبهرو شد، هنر نقاشی و تصویرگری بود که شرایطی مناسب برای پرورش خلاقیت ذهن او در بر داشت و در طول تاریخ دارای جذابیتهای فراوانی بود که بتواند دریچههای تازهایی پیشروی انسان معاصر باز کند. انسانی که همواره دلش میخواهد داستانها و روایتهای قصهی زندگی خود را با دیگران به اشتراک بگذارد.
کتابهای مصور وارثان همان آرزوی انسان نخستین هستند که امروزه با اشکال گوناگون و متنوع و خلق قهرمانها سعی در تقویت قوهی تخیل مخاطب خود دارند. در دنیای مدرن امروز نقش اصلی کتابهای مصور تلفیق تصویر با نوشتار است تا بتوانند خط اصلی داستان را برای مخاطبان کودک و بزرگسال خود زنده و ملموس جلوه دهند.
وقتی خاطرات دوران کودکی خود را مرور میکنیم، حتماً در آنها کتابهای تصویری جایگاهی پررنگ را به خود اختصاص میدهند. شخصی که آن را با ما خوانده است. احساساتی که برانگیخته است. یا اینکه چگونه تخیلات ما را تحت تاثیر خود قرار داده است. این نکته نشان دهندهی آن است که تصویرگری کتاب کودک راهی ساده، اما قدرتمند، برای الگوبرداری از نحوهی نوآوری و تفکر خلاقانه کودکان هستند و میتوانند تا همیشه در ذهن افراد به عنوان خاطراتی ماندگار ثبت شوند و نقش خلاقانهی پررنگی در ذهن آنها ایفا کنند. پس به یاد داشته باشیم که خاطره و تخیل رابطهی نزدیکی باهم دارند و میتوانند بخش مهمی از زندگی نه تنها برای کودکان بلکه برای بزرگسالان هم باشند.
کتاب خواندن یکی از بهترین روشها برای تقویت تخیل است. هر چه بیشتر مطالعه کنید، بهتر میتوانید دانش خود را گسترش دهید. در واقع مطالعه به ما کمک میکند تا برای پذیرش ایدههای تازه آمادگی لازم را داشته باشیم و پدیدهها و اتفاقهای جدید را بهتر درک کنیم. خواندن به ما کمک میکند تا با اجازه دادن به کلمات و توصیف تصویری خاص، تخیل را تمرین کنیم، در حالی که خواننده تصویر را در ذهن خود دستکاری میکند. این تمرین، ذهن را تقویت میکند و میتواند بالهای تخیل را به پرواز در بیاورد. تصویر و نقاشیهای کتابهای مصور یکی از بهترین گزینهها برای انجام این تمرین است تا کودک را تشویق کند همراه با تصویر کتاب در ذهن خود قصهپردازی داشته باشد و دنیای داستان را همانطور که خودش دوست دارد تصور کند و ببیند.
دنیای داستانی کودکان آنقدر هیجان برانگیز است که میتواند بهترین زمینه برای تصویرگری کتاب کودک باشد. سرزمینهای جادویی، ماجراهای بینظیر، داستانهای بلند که با نقضهای شگفتانگیز منطق ساخته شدهاند، جذابیت تصویرگری کتاب کودک را دو چندان میکند. اقدامی که میتواند خلاقیت ذهن کودک را به طور کامل درگیر ماجراهای داستانی کند و کودک پیش از آنکه شروع به خواندن قصه کند، آن را ببیند و با دیدن تصاویر خوش آب و رنگِ داستان، هیجاناش برای خواندن آن افزایش یابد.
اوسترگارد لئونارد، تصویرگر دانمارکی درباره تصویرگری کتاب کودک اینطور میگوید: بسیاری از مردم تصور میکنند تصویرگری برای کودکان واقعاً آسان است، اما اینطور نیست. در واقع واقعیت خبر از چیز دیگری دارد. نه تنها ورود به این عرصه بسیار دشوار و رقابتی است، بلکه یادگیری آن نیز میتواند سخت باشد. چرا که تصویرساز باید در پلهی اول در خدمت خود قصه باشد و مفاهیم داستانی را با توجه به تم قصه، احساسات و ویژگیهای قهرمانهای داستان به تصویر درآورد. اگر بخواهیم به طور دقیقتر بررسی کنیم تصویرگری کتاب کودک بسیار مهمتر از تالیف و تولید محتوای متن آن است؛ چون کودک پیش از آنکه توجه به جملات و کلمات داشته باشد با تصاویر کتاب همراه میشود و در واقع این تصاویر هستند که بار اصلی داستان را به دوش خود میکشند و میتوانند نیروی تخیل کودک را قلقلک داده و کنجکاوی او را در کشف داستان مورد توجه قرار دهند.
جالب است بدانید در زمینهی تصویرگری کتاب کودک، آنقدر تنوع ژانر وجود دارد که میتواند گاهی برای تصویرساز گیجکننده باشد و هرچه سبک کار سبکتر باشد ایجاد آن سختتر خواهد بود.
نکته جالبی که در تصویرگری کتاب کودک بسیار دارای اهمیت است، این است که کودکان برای خواندن و دیدن قصهها، منطق خود را دارند. آنها به هیچ عنوان با معیارهای بزرگسالان دنیای داستانی قهرمانهای خود را بررسی نمیکنند. در جهان قصهی کودکان، قهرمانان میتوانند از بین بروند ولی اندکی بعد بی هیچ دلیل منطقی دوباره متولد شوند و به قصه ورود کنند. کودکان میتوانند در تخیل داستانی خود سگ را سبز ببینند، درخت را آبی ببینند و دریا را بنفش ببینند. این امر نشان میدهد که تخیل کودکان تا چه اندازه زنده است و در هر حالی میتواند به پرواز در بیاید.
در واقع این کتابهای مصور هستند که به کودک شما این اجازه را میدهند که برای تصور ذهنی خود از تخیلاتشان کمک بگیرند تا دنیای قصه را آنطور که خودشان انتظار دارند پیش ببرند و بسازند.
شخصیتهای موجود در یک داستان بالاترین امتیاز را برای ایجاد ارتباط با کودک دارند. آنها میتوانند به راحتی آب خوردن به ذهن کودک نفوذ کنند و در دستهی دوستان او قرار بگیرند. در واقع کودکان با جایگزینی، فرایندی که فقط در ذهن خودشان اتفاق میافتد، سعی میکنند خود را مانند قهرمان داستان جلوه دهند و به این شیوه تخیل خود را در دنیای واقعی بازی کنند و آن را پویا نگه دارند. با این توضیحات میتوانیم به این نکته برسیم که تصویرگری کتاب کودک چگونه میتواند با پرداخت شخصیتهای موفق در داستان جلوه بصری قصه را افزایش دهد. تصویرگر کتاب کودک میتواند با بهرهگیری از نمادهای خلق و خوی، توجه به خطوط چشم و زبان بدن شخصیتها، تصاویر تازهایی برای داستان خلق کند و کودک را با ژستهای هیجانانگیز قهرمانهای داستان جادو کند.
دقت کردهاید که وقتی میخواهید خاطرات خود را مرور کنید، آنهایی در ذهن شما به خوبی حضور دارند که تصاویر بیشتری در ذهنتان ثبت کردهاند. مثلا اولین روز مدرسه را به یاد بیاورید. اگر خوب تمرکز کنید حتا میتوانید رنگ کولهپشتیتان را هم به خاطر بیاورید. این امر حاکی از آن است که تصاویر تا چه اندازه میتوانند در احساس شما درگیر باشند و یا شما را به سمت و سوی تخیلاتتان سوق دهند. کتابهای مصور هم دقیقا همین کار را با ذهن کودک شما انجام میدهند. تصویرگری کتاب کودک تلاش میکند تا با یاری تصویرها، ماندگاری بیشتر و دقیقتری از مفاهیم را در ذهن کودکتان رقم بزند و اجازه دهد تخیل او پویا شود. در واقع به همان میزانی که نوشتار یک متن میتواند احساس شما را درگیر کند، تصاویر بصری هم میتوانند با رنگ و لعاب خود میزان انتقال مفاهیم و برقراری ارتباط عاطفی را در مخاطب افزایش دهند.
0 نظر ثبت شده