شاید در دنیای امروز که عصر ارتباطات و آگاهی نامگذاری شده است، انتخاب درست در هر زمینه‌ایی می‌تواند مهم‌ترین عنصر در زندگی افراد تلقی شود. همه ما به خوبی می‌دانیم که تجربیات کودکی می‌تواند به زندگی بزرگسالی ما در آینده کمک قابل توجهی کند. در واقع افرادی که در دوران کودکی خود با توجه به راهنمایی و هدایت بزرگسالان خود، تجربه‌های متفاوت و بالنده‌ایی را پشت سر گذاشته‌اند، در بزرگسالی دارای شخصیت پخته‌تری شده‌اند و دست به تصمیم‌ها و انتخاب‌های درست‌تری زده‌اند.
در این مقاله قصد داریم تا شما را معیارهای انتخاب کتاب برای کودکان آشنا کنیم تا تجربه‌های جالب توجه‌تری را به خصوص در زمینه مطالعه و افزایش اطلاعات از طریق کتاب خواندن داشته باشند، آشنا کنیم. در ادامه همراه با ما باشید.
شاید کتاب خواندن در دنیای پر از تکنولوژی امروز در سایه دیگر سرگرمی‌ها قرار گرفته باشد و در اولویت انتخاب والدین برای کودکاشان قرار نگیرید. اما به جرات می‌توان گفت که کتاب خواندن و آشنایی کودک با کتاب خوانی یکی از تاثیرگذارترین اقداماتی است که والدین می‌توانند برای سرگرم کردند کودک دلبند خود در نظر بگیرند و به نتایجی مفیدی هم دست پیدا کنند.
در واقع والدین با آشنا کردن کودک خود با کتاب به او کمک می‌کنند تا آگاهی و درک درست‌تری از پدیده های پیرامون خود داشته باشد و مسائل محیطی خود را بهتر تحلیل کند. امر کتاب خواندن سبب می‌شود تا کودک مراحل رشد فکری و شخصیتی خود را بهتر پشت سر بگذارد و دستاوردی مفیدتر داشته باشد. حتی بسیاری از مفسرین و پژوهشگران حوزه کودک بر این باروند که باید والدین کودک خود را تشویق کنند تا به تدریج در آنها انگیزه خواندن کتاب‌هایی کمی بیشتر از حد ظرفیت آنها است ایجاد شود.
هر یک والدین باید در هنگام انتخاب کتاب برای کودکان خود به سه معیار اولیه که شامل: ساختار مناسب، صداقت نویسنده و بیان واقعیت است توجه داشته باشند. در واقع هر کتابی که برای نگارش از این سه عنصر بهره برده باشد می‌تواند یک کتاب مناسب برای کودک محسوب شود.
در تعریف ساختار مناسب باید اینطور ابراز داشت که باید اطلاعات معین و مفید در قالب تصاویر جذاب و رنگی با متنی ساده و همه فهم باید در کتاب گنجامده شده باشد تا کودک بتواند با مطالعه آن سطح دانستگی خود را افزایش دهد. در واقع کتاب ها در حوزه کودک باید با هدف و منظوری خاص تولید شده باشند و مفاهیمی را ارائه دهند که سبب افزایش آگاهی کودک شود.
منظور از مفهوم صداقت نویسنده این است که خود او به آنچه که در کتاب نوشته باید باور و اعتقاد داشته باشد. او باید تمام تلاش خود را انجام داده باشد تا بتواند پیام خود را در قالب یک دوست صمیمی و دلسوز به کودک منتقل کند.
الینور گراهام از نویسندگان پرکار و برتر در حوزه کودک در این‌باره اینطور بیان می‌کند: «در ورای همه داستان‌های کودکان باید تا حد زیادی حقیقت و واقعیت نهفته باشد. جهان را آن‌چنان معرفی کند که به نظر مردمی که در آن زندگی می‌کنند واقعا چنان است. چیزهای نادرست را نباید به عنوان درست به آنها ارائه داد تا کودک نتواند آنها را افسانه و غیرجدی تلقی کند. کودکان از چنین تحریفی سخت به خشم می‌آیند.»
پرداختن به واقعیت یکی از نکات بسیار مهم در حوزه کتاب کودک است. نقطه مقابل واقعیت که همان تخیل نام دارد در برخی موارد می‌تواند سبب سردرگمی اطلاعات و آگاهی‌های کودکان خردسال شود. این امر اگر به عادتی در ذهن کودک تبدیل شود ارتباط او با دنیای واقعی را مختل کرده و سبب می‌شود که او هموراه در رویاهای خود غوطه‌ور باشد. پس والدین باید حتما به این نکته توجه خاص داشته باشند که کتاب‌هایی را برای کودکان خود انتخاب کنند که به مسائل دنیای واقعی پرداخته باشد و از بیان تخیلات ناهنجار دوری کرده باشد.
یکی از بهترین معیارهایی که والدین همواره می‌توانند برای انتخاب کتاب به آن توجه داشته باشند، رده بندی سنی است. در واقع رده بندی سنی به والدین کمک می‌کند تا با توجه به سن کودک خود کتاب مناسب آنها انتخاب کنند.
رده بندی سنی شامل جدول زیر است که با مراجعه به آن به راحتی می‌توان دست به انتخابی درست زد:
محتوا شاید مهم‌ترین عنصر در یک اثر ادبی یا هنری باشد. کتاب‌های کودکان هم از این قاعده مستثا نیست و محتوای آنها می‌تواند تعیین کننده اصلی برای انتخاب آنها باشد. پژوهشگران حوزه کودک بر این باور هستند که محتوای کتاب‌های کودکان باید دارای مفاهیمی باشد که شیوه زندگی درست را به آنها نشان دهد و با به تصویر کشیدن تجربه‌های واقعی به آنها کمک کند تا مسیرهای درست را انتخاب کنند.
بی‌شک یکی از اولین گزینه‌هایی که در انتخاب کتاب برای کودکان می‌تواند دارای اهمیت باشد اندازه و قطع کتاب است. به طور معمول کودکان با کتاب‌هایی که دارای اندازه و قد قواره مناسب باشند و از طرفی به راحتی قابل حمل باشند ارتباط بهتری برقرار می‌کنند. کتاب‌هایی که با اندازه‌های بزرگ چاپ می‌شوند در اغلب اوقات برای کودکان جذاب نیستند چون آنها نمی‌توانند در وقت خواندن کتاب، آن را کامل در دست بگیرند و یا در آغوش خود خود قرار دهند.
کتاب‌هایی که در اندازه‌های مخصوص کتاب کودکان به چاپ می‌رسند معمولا دارای صفحات کمی هستند و از همین رو بسیار سبک‌اند و کودک به راحتی می‌تواند آن را با خود به هر کجا که خواست منتقل کند، همین امر سبب می‌شود کودک در هر زمانی که مشتاق بود به کتاب مورد علاقه خود مراجعه کند و به کمک والدین خود شروع به خواندن آن کند. مطلب دیگر که باید در کنار معیار قطع کتاب مورد توجه والدین قرار بگیرد، اندازه‌ها کلمات و جملات است. در کتاب کودک کلمه‌ها و جملات باید خوانا باشند تا کودکان به طور غیر مستقیم با شکل کلمات هم ارتباط برقرار کرده و در ضمیر ناخودآگاه او حک شوند.
یکی دیگر از معیارهای مناسب انتخاب کتاب برای کودکان، هدف‌گذاری موضوعی است که نویسنده در نظر گرفته است. کتاب‌های کودکان باید با اهدافی از قبیل ایجاد دوستی با دیگران، پذیرش خود و سایر افراد، توانایی در ابراز احساسات خود و عناوینی از این دست هدف‌گذاری شده باشد. در واقع نویسنده کتاب کودک باید توجه به این نکته داشته باشد که مفاهیمی عمیق و در عین حال مهم را در قالب یک قصه خوب به کودک ارائه دهد تا آموزشی درست و به جا اتفاق بیافتد.
زبان کتاب یکی از موضوعات بسیار مهمی است که می‌تواند یکی از مهم‌ترین راه‌های ارتباطی با کودک باشد. والدین باید دقت داشته باشند که در هنگام انتخاب کتاب به زبان به کار رفته در آن توجه کنند چرا که اگر کتابی با معیار زبان روز کودکان همخوانی نداشته باشد می تواند سبب بد‌آموزی شده و ارتباط کودک و کتاب را مختل کند. در واقع کتاب باید کوشش کند تا به طور غیر مستقیم در غنی سازی زبان مادری کودک تاثیر مثبت بگذارد و از هر گونه متر و معیاری که کودک را از ساختارهای زبان مادری‌اش دور کند، فاصله بگیرد.
در آخر شاید مهم‌ترین عاملی که در انتخاب کتاب کودک باید از سوی والدین رعایت شود و مورد توجه قرار بگیرد، دقت به نام ناشران حوزه کتاب کودک است. بسیاری از ناشران در طی سال‌های گذشته سعی کرده‌اند فعالیت‌‌های موثر و مفیدی در این حوزه داشته باشند. از همین رو به والدین گرامی پیشنهاد می‌کنیم تا به خوبی ناشران تخصصی کودک را شناسایی کنند و برای خرید و انتخاب کتاب برای کودکان خود به آنها مراجعه کنند.
0 نظر ثبت شده