مدت مدیدی‌ست که استفاده از حیوانات خانگی در فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی و اخیرا در سریال دراکولا رواج یافته اما نکته اصلی آن است که نمایش نگهداری این قبیل حیوانات در رسانه‌های مختلف چه تاثیری بر ذهن مخاطبین دارد؟
فعالان حقوق حیوانات به تازگی اعتراضات خود را مبنی به حیوان آزاری آشکار در سریال دراکولا ساخته مهران مدیری در فضای مجازی منتشر کرده‌اند. پخش سریال دراکولا در فروردین سال ۱۴۰۰ از پلتفرم نماوا آغاز شده است. مهران مدیری برای نمایش تجملات در سریال دراکولا از حضور حیوانات مختلف مانند لاما، زرافه، ببر، عقاب، تمساح، کرکس و … بهره برده است. بهره برداری که در واقع هیچ نقشی در پیشبرد داستان سریال نداشته است و قطعاً فیلم‌ساز مشهوری به بزرگی مهران مدیری می‌توانسته از لوازم و امکانات دیگری برای بروز این شکوه و تشریفات استفاده کند ولی این کار را انجام نداده است.
حضور ببری که به صورت لنگان و نزار به یکی از سکانس‌های سریال مهران مدیری وارد می‌شود، باعث ایجاد برخی گمانه‌زنی‌ها از سوی کارشناسان حیات وحش مبنی بر آن شد که این ببر به علت جداسازی زودهنگام از مادرش و خروج از زیستگاه اصلی‌اش به نرمی استخوان مبتلا است. موضوعی که خشم و ناراحتی فعالان این عرصه را برانگیخت و پس از بالا گرفتن فریاد معترضین نیز تنها اقدامی که سازندگان در راستای توجیه این مسئله انجام دادند، اضافه کردن یک هشدار به تیتراژ ابتدایی سریال بوده است.
محتوای کلی این هشدار آن بود که این حیوانات تنها به مدت سه روز بر سر صحنه فیلم‌برداری این سریال حاضر شدند و پس از آن به زیستگاه بومی خود بازگشتند اما نکته آنجاست که اولاً نمایش این حیوانات چه هدفی را دنبال می‌کرده است و دوماً مگر زیستگاه بومی این حیوانات در ایران قرار دارد که به زیستگاهشان بازگردند؟
“شهاب الدین منتظمی” مدیر کل حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشته که با وجود صدور مجوز از سوی اداره کل محیط زیست، سازمان توقع دارد حضور این حیوانات در سریال هیچ‌گونه نکته منفی نداشته باشد و برای رواج نگهداری آنها در خانه نباشد یا حتی این موضوع را نفی کند که علی‌رغم صحبت‌های او هیج‌کدام از این مطالب در سریال دیده نمی‌شود.
استفاده از حیواناتی که در زیستگاه بومی ایران وجود ندارند نیز از دیگر نکات منفی سریال دراکولا بوده است زیرا می‌توانیم در لایه‌های پنهان این موضوع، تائید قاچاق گونه‌های خاص حیوانات را کشف کنیم. حیواناتی که در مناطق مرطوب یا استوایی زندگی می‌کنند با اعمال قدرت و زور قاچاقچیان از زیستگاه بومی خود جدا می‌شوند و مجبور هستند که زندگی خود را در مکانی دیگر ادامه دهند.
تغییرات مکانی برای حیوانات تبعات جدی دارد زیرا حذف آنها از اکوسیستم طبیعی‌شان تعادل محل قبلی را مختل می‌سازد و باتوجه به آنکه چرخه زندگی در آن محل دچار مشکلاتی می‌شود، خطرات جبران‌ناپذیری طبیعت را تهدید خواهد کرد.
همچنین محل جدید نیز دچار بحران‌های خاص خود می‌شود زیرا عدم ناسازگاری حیوانات با محیط اطرافشان نیز مشکلات زیان‌باری به بار می‌آورد و استفاده از این گونه‌ها به هر دلیلی قاچاقچیان را بیش از پیش تشویق به انجام این کار می‌کند. اقداماتی مانند توله‌کشی، صید و شکار، ورود غیر قانونی و مواردی از این دست گزینه‌هایی هستند که با تحریک قاچاقچیان بیش از پیش در طبیعت رواج پیدا می‌کنند.
علاوه بر این موارد فعالان حقوق حیوانات عقیده دارند که حتی اگر حیوان‌آزاری در سریال صورت نگرفته باشد و بنا به صحبت‌های منتظمی تمام نکات برای حضور حیوانات رعایت شده باشند در فرآیند دست‌آموز کردن این موجودات قطعاً ردپای حیوان‌آزاری مشاهده می‌شود. منتظمی در پاسخ به این دست از معترضین اظهار داشته که اگر نخواهیم از حیوان دست‌آموز استفاده کنیم باید به طور کلی از حیوانات استفاده نکنیم و این در حالی‌ست که استفاده از حیوانات در ساخت آثار خارجی بسیار رواج دارد.
منتظمی فرضیه حیوان آزاری در زمان دست‌آموز کردن حیوانات را رد نکرده و دلیل موجهی نیز برای شکل‌گیری این اتفاقات مطرح نشده است که نتایج این سخنان را واضحاً می‌توان در خشم بیشتر معترضین مشاهده کرد.
مهران مدیری در ساخته‌های پیشین خود نیز بارها علاقه به استفاده از حیوانات را به عرصه نمایش گذاشته است؛ به طور مثال در فیلم “همیشه پای یک زن در میان است” مدیری از یک مار دو متر و بیست و دو سانتی استفاده کرده است که بعدها اظهار داشته این مار متعلق به خود اوست. نگهداری از یک مار پیتون آن هم به مدت یازده سال به عنوان یک حیوان خانگی تعجب و عصبانیت بسیاری از طبیعت‌دوستان را برانگیخت.
یک سال پس از پخش این فیلم در نوروز سال ۱۳۷۸ مدیری سریالی به نام “مرد هزار چهره” را روی آنتن شبکه سه داشت که در قسمت‌های انتهایی آن “علیرضا خمسه” به عنوان پدر خوانده مافیا ایفای نقش کرد. خمسه در سریال از یک سوسمار ایگوآنا به عنوان حیوان خانگی محاظت می‌کرد. سوسمار به گفته سازندگان سریال نمادی از نفوذ فراوان و خوفناکی بوده است.
این سوسمار در فیلم و سریال‌های دیگری اعم از “راز دشت تاران” و “اخراجی‌ها ۳” نیز حضور داشته است اما این نقش‌آفرینی او در سریال پربیننده مدیری موجب آن شده که خرید این گونه و نگهداری از آن افزایش یابد در حالیکه شرایط نگهداری این جاندار بسیار خاص و سخت است و نیاز به توجه زیادی دارد. کارشناسان نیز صراحتاٌ اعلام کرده‌اند باتوجه به شرایط نگهداری خاص این جانور و لزوم صرف وقت بالا برای او بهتر است این جاندار در زیستگاه خود زندگی کند.
“امیر رهبری” تربیت‌کننده این سوسمار اظهار داشته که این ایگوآنا مخصوص فیلم‌ها تربیت شده و رهبری در تلاش بوده که نقش‌های منفی به این جاندار تعلق گیرد تا نگهداری از او به عنوان حیوان خانگی رواج پیدا نکند اما متاسفانه فروش بالای این گونه پس از مرد هزار چهره خبر از آن می‌دهد که این مهم تحقق نیافته است.
سال ۱۳۹۸ سریالی نیز با نام “گاندو” که یک گونه تمساح با پوزه کوتاه ایرانی‌ست از شبکه سه سیما پخش شد. یکی از شخصیت‌های این سریال از یک گاندو به عنوان حیوان خانگی خود نگهداری می‌کرد و در مراحلی از تعقیب و گریز‌های این سریال وجود این حیوان کلید حل برخی مشکلات شد اما با توجه به سخنان “اصغر مبارکی”، خزنده شناس، اظهار داشته که نگهداری این حیوان به علت آنکه او را در معرض انقراض قرار می‌دهد، غیر قانونی و جرم است.
باتوجه به سخنان او تمساحی که در سریال نقش‌آفرینی می‌کند نیز گاندو نیست زیرا این گونه باید در مناطق بومی خود زندگی کند و دور کردن او از زیستگاهش اقدامی عاقلانه به نظر نمی‌رسد.
اخیراً تعدادی از سلبریتی‌های ایرانی نیز از حیوانات خانگی خود پرده برداری کرده‌اند و از آنجایی که بسیاری از این حیوانات مناسب نگهداری در خانه نیستند، حمایت‌کنندگان طبیعت را برآشفت. اینطور به نظر می‌رسد که “نفیسه روشن” از یک ایگوآنا و “رضا یزدانی” از یک عقاب نگهداری می‌کند. الگوبرداری مستقیم طرفداران از تمام حرکات و رفتارهای بازیگران مشهور باعث می‌شود که عواقب جبران‌ناپذیر نگهداری از این گونه‌های خاص توسط افراد نامدار بیشتر از پیش مهم جلوه کند.
نمایش رفاه بیش از حد، بدون در نظر گرفتن معضلاتی که برای طبیعت به وجود می‌آید نمایانگر شخصیت بی‌فکر و بی‌ملاحظه این افراد است. حیواناتی که در خانه نگهداری می‌شوند با سرکوب بسیاری از غرایز خود مواجه هستند که با گذشت مدت کمی آنها دچار بیماری‌های خاص از جمله افسردگی می‌کند. در نتیجه به نظر می‌رسد که سازمان حفاظت محیط زیست باید برخورد جدی‌تری با این مسائل داشته باشد و کوتاهی بیشتر از این صدمات غیر قابل جبرانی را به طبیعت وارد می‌کند.
0 نظر ثبت شده